یادداشت امروز من در روزنامه‌ی جهان صنعت به بررسی رفتارهای قیمت‌خواهانه‌ی اعضای اوپک مربوط می‌شود که در این‌جا هم می‌توان دید:
===========================
چند روز پیش در اخبار همین صفحه، یک خبر منتشر شد.
خبر اول این‌که نماینده‌ی ایران در اوپک، از سطح فعلی قیمت‌های نفت اظهار ناخرسندی کرده و آن را نامطلوب دانسته است.
و خبر دوم هم چند روز پیش از آن منتشر شده بود که طی آن، مقامات نفتی عربستان از همان سطوح قیمتی، اعلام رضایت نموده‌اند. این کشور از بهای 70 تا 80 دلار برای نفت به عنوان بهای ایده‌آل برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نام برده و اظهار داشته که هنوز از وضعیت بازار نفت با وجود نوسانات موجود رضایت دارد.
آیا اتفاق خاصی در بازار نفت افتاده که ایران از آن ناخشنود و عربستان از همان اتفاق خرسند شده است؟
پاسخ منفی است.
اما سؤال این است که چه تفاوتی میان نگرش عربستان و ایران در مورد سطوح قیمتی نفت وجود دارد؟ به عبارت دیگر چگونه می‌توان این اختلاف دیدگاه را توجیه کرد که تولیدکننده‌ی شماره‌ي یک اوپک از یک سطح قیمتی راضی باشد اما تولیدکننده‌ی شماره‌ی دو اوپک از همان سطوح قیمتی اظهار ناخرسندی کند؟
واقعیت این است که تفاوت نگاه قیمتی از قدیم‌الایام در اوپک هم وجود داشته و به همین لحاظ، تولیدکنندگان اوپک را تحت دو گروه «باز»ها و «کبوتر»ها طبقه‌بندی کرده‌اند.
کشوری مانند کشور خودمان (و یا ونزوئلا) در زمره‌ی «باز»های اوپک قرار می‌گیند. این تولیدکنندگان، عمدتاً مایل هستند که سطوح قیمتی تا حد امکان افزایش یابد تا از این طریق درآمدهای فروش نفت خود را تقویت کنند.
اما کشوری مانند عربستان (و یا کویت) را در جناح «کبوتر»های اوپک طبقه‌بندی می‌کنند. این کشورها بیشتر تمایل دارند که قیمت نفت در بلندمدت از یک نرخ معقول (و نه الزاماً بالاترین نرخ) بهره‌مند باشد.
ظاهراً ملاک این تقسیم‌بندی تا حدود زیادی متاثر از نسبت ذخایر به جمعیت کشورهای عضو اوپک هم است. کشورهای گروه «کبوتر»ها، عمدتاً جمعیت اندک تری در مقایسه با «باز»ها داشته و ذخایر نفتی بیشتری در اختیار دارند.
از نقطه‌نظر «باز»ها، ثبات پایدار و بلندمدت سایر تولیدکنندگان عمده، چندان مطلوب نیست.
به همین خاطر است که نگرانی کشورمان از بابت پایین‌بودن قیمت‌های نفت، عمدتاً عمیق‌تر از کشوری مانند عربستان است. در همین راستا، اختلافاتی میان اعضای اوپک مبنی بر تعریف «قیمت عادلانه» وجود دارد.
برای مثال شاهد هستیم که قیمت‌های نفت (در هر سطحی که هست) از منظر برخی اوپکی‌ها «عادلانه» بوده و از منظر برخی دیگر از آن‌ها «غیرعادلانه» قلمداد می‌شود.
به نظر می‌رسد که سیاست‌های دو گروه «باز»ها و «کبوتر»ها در امر عرضه‌ی نفت هم تا حدودی متفاوت است. گروه «باز»ها تمایل دارند که تصمیم های اوپک معطوف به افزایش تولید نباشد تا از این طریق انگیزه‌ای برای کاهش قیمتها به‌وجود نیاید. اما گروه «کبوتر»ها تاکید خاصی بر قیمت‌های نفت نداشته و در عوض حاضر هستند که در شرایط بلند مدت، حتی نفت را به قیمت‌های کمتری هم بفروشند تا از این طریق بازارهای نفت و ارزش اقتصادی منابع نفتی خود را در دوره‌های زمانی طولانی‌تر حفظ کنن.
به بیان دیگر، «کبوتر»های اوپک خواهان تثبیت و پایداری بازار نفت هستند و اگر قرار است این ثبات از رهگذر کاهش نسبی قیمتها به دست آیید، آن‌گاه ابایی از پذیرش آن ندارند.
در داخل اوپک هم به دلیل این تفاوت نگاه، برخی اوقات تصمیم ها با چانه‌زنی اتخاذ می‌شود.
مثلاً چند سال قبل که قیمتها به مرز 130 دلار رسیدند، همه‌ی اعضای اوپک بالاتفاق این قیمتها را «عادلانه» ارزیابی می‌کردند. اما چند ماه بعد از بروز بحران اقتصاد جهانی و کاهش قیمتها به مرز 60 دلار، باز هم برخی اعضای اوپک قیمت‌های 60 دلاری را «عادلانه» توصیف می‌کردند. اکنون هم که قیمت‌های نفت در حدود 80 دلار است، مجدداً عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی نفت جهان، این قیمتها را عادلانه می‌داند.
مثلاً در اجلاس اخیر اوپک، شاهد بودیم که این سازمان در آستانه‌ی تصمیم برای تغییر سطح تولید قرار گرفته بود. بدیهی است که کشور ایران نمی‌تواند خواستار افزایش تولید (با هدف جلوگیری از کاهش قیمتها) باشد. در عین حال عربستان هم از سطوح جاری قیمتها ابراز خرسندی نموده است.
با این اوصاف، مطلوب ترین تصمیم آن است که سطوح تولید در میزان قبلی خود باقی بماند و این دقیقاً همان تصمیمی بود که اوپک اتخاذ نمود.
سلام و ارادت
گاهي آنقدر حرف ها بر دلت سنگين مي شود كه بايد حرف هايت را با ابر “ها” نقاشي كني!
دعوتيد به كافه سپيد وبلاگ جديد محب بابايي
با چند سپيد كوتاه به روزم…!
………………………………………………………………خاكسار “ها”
[گل]
[پاسخ]