رقابت در بازار LNG و جای خالی ایران

یادداشت مورخ سوم آذر من در روزنامه‌ی جهان صنعت  است که تازه از انتشار آن باخبر شدم. در این‌جا هم می‌توانید ببینید:

==========================

در خبرها آمده بود که دو کشور قطر و یمن به رقابت شدیدی برای تصاحب بازار LNG    در آسیا پرداخته‌اند در این میان نقش ایران در این بازارها کجاست؟

واقعیت این است که بازارهایLNG    همچنان در عرصه‌جهانی در حال رشد و توسعه هستند. گفته می‌شود حدود 35  تا  40  درصد تجارت جهانی گاز در قالبLNG     خواهد بود و‌نرخ رشد تقاضای LNG   تقریبا دوبرابر نرخ رشد گاز طبیعی است.

در مورد ایران این احتمال می‌رود که کشور نتواند از پتانسیل‌های خود در جهت عرضه‌LNG    به کشورهای متقاضی بهره بگیرد که شاید عدم وجود همکاری و همدلی بلندمدت هم مزید بر این علت باشد.

بازار  جهانیLNG    هم به مانند سایر بازارها از چرخه‌های رکود و رونق تاثیر می‌پذیرد مخصوصا در شرایط فعلی که تاثیر بلندمدت قیمت‌ها عملا به صورت یک متغیر غیرقابل کنترل درآمده است. سرمایه‌گذاران این عرصه ناگزیر از مخارج سرمایه‌ای سنگینی هستند.

از سوی دیگر، محیط سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی   LNG‌   عموماً ریسک سیاسی قابل‌توجهی دارد (هرچند با سایر انواع ریسک‌ها نیز روبه‌رو است) از این رو، عرضه ‌بلندمدت و پایدار این محصول هم با خطر مواجه بوده و کشورهایی که قصد تجارت و عرضهLNG    را دارند باید به طرق گوناگون مانند معرفی رژیم‌های حقوقی و مالی دقیق و منعطف به امر شفافیت و تسهیل امورات تجاری بپردازند.

مثلا چند سال قبل قراردادی بین چین و استرالیا در مورد ذخایر گازی دریایی منعقد شد. طبق گزارش‌های اخیر میزان هزینه‌های انجام‌شده به حدود سه برابر میزان برآوردی بالغ شده است.
به طور کلی در طرح‌هایLNG    مسایلی نظیر اطمینان از تامین به موقع خوراک و نیز اطمینان مشتریان بابت امنیت استمرار عرضه از اهمیت بالایی برخوردار است بنابراین مقوله‌پیوستگی بخش بالادستی و میان‌دستی در پروژه‌هایLNG     نیز اهمیتی حیاتی دارد (مانند وجود و احداث تاسیسات تبدیل به مایع در پایانه‌های مبدا، حمل و نقل، تاسیسات و تجهیزات تبدیل دوباره به گاز در پایانه‌های مقصد و…).

به هر حال رقابت شتابنده‌ای میان عرضه‌کنندگانLNG    در جهت حفظ و تامین بازارها درگرفته است. در آسیا به طور اخص شاهد شدت همبستگی قیمت‌هایLNG    با سطح قیمت‌های نفت هستیم اکنون مدتی است که مشتریان این ماده، فشار می‌آورند که رابطه‌فرمولی خاصی را برای قیمت‌های LNG   تعریف کنند که در آن میزان تاثیرپذیری قیمت LNG    تابعی از میزان قیمت نفت باشد با توجه به روند فعلی قیمت نفت اوضاع در حال حاضر به سود مشتریان آسیایی است.

البته در آمریکا و برخی کشورهای اروپا مرجع قیمت این فرآورده همانا قیمت گاز طبیعی در خط لوله است. زیراLNG    در این بازارها با خط لوله رقابت دارد و توضیح اینکه واردات آمریکا حدود 23/1  میلیارد فوت مکعب در روز اعلام شده است.
از سوی دیگر مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره اظهار داشته‌اند که با راه‌اندازی پروژه‌تولیدLNG     در دریا گاز طبیعی مایع‌شده را تولید و در همان‌جا صادر می‌کنیم و در این رابطه مذاکراتی با ترکیه و امارات صورت گرفته است.

در آینده استفاده ازLNG    رو به تزاید می‌گذارد و بنابراین کشورمان با تکیه بر ذخایر گازی فراوان خود باید تمام تلا‌ش و کوشش خود را برای تسهیل تجارت و فراهم‌آوردن شرایط توسعه بازار به نفع خود به کار ببرد.