زنگنه در روز دوشنبه در شبکه‌ی ۵ تلویزیون توضیحاتی در مورد طرح پالایشگاهی سیراف ارائه کرد.
یادداشت امروز من در روزنامه‌ی شرق، بررسی آمارهای تولید میعانات گازی در سال‌های اخیر؛ با تکیه بر ارقام زنگنه است.
=================
وزیر نفت در روز دوشنبه در یک برنامه تلویزیونی حضور پیدا کرد.
آمارهایی که زنگنه در این برنامه ارائه کرد، درواقع حاکی از توفیق بزرگ این صنعت در تولید یکی از مرغوب‌ترین مواد نفتی بود.
میعانات گازی (Condensate)، شامل ترکیبات سنگین‌تر از بوتان است که در شرایط اتمسفر دارای حالت مایع است. این ترکیبات باارزش، پس از تثبیت فشار بخار و تنظیم نقطه شبنم، به مخازن انتقال یافته و پس از ذخیره‌سازی به بازارهای جهانی عرضه می‌شود.
گفته می‌شود این ماده، برخلاف بوتان و پروپان، نیازمند شرایط ویژه‌ای برای «مایع‌ماندن» نیست و به شیوه‌های مختلفی می‌توان آن را به فراورده تبدیل کرد.
از نظر مهندسی، پالایش این ماده در قیاس با پالایشگاه نفت‌خام، دارای فرایندهای تبدیلی و پالایشی کمتری است بنابراین هر پالایشگاهی که قرار است این ماده را پالایش کند، هزینه سرمایه‌گذاری کمتری را به نسبت سرمایه‌گذاری برای پالایشگاه نفت‌خام لازم دارد.
طرح بزرگ سیراف نیز در همین چارچوب قابل فهم است.
هزینه انتقال و حمل‌و‌نقل خوراک و سوخت بسیار ناچیز است و از آب خلیج‌فارس برای مصارف صنعتی استفاده شده و تأثیری در منابع آبی کشور ندارد. همچنین محصولات تولیدی، عملا ماده اولیه بسیاری از صنایع دیگر است، بنابراین بازار همیشگی و دائمی دارد.
فناوری‌های لازم، در داخل کشور قابل تأمین است و ترکیب میعانات به‌گونه‌ای است که به‌راحتی محصولات نهایی را می‌توان استخراج کرد.
این پروژه در راستای کاهش میزان خام‌فروشی هم قابل‌توجه است.
اما سؤال این است که چه میزان میعانات باید در این پروژه به مصرف برسد.
وزیر نفت در این برنامه زنده تلویزیونی توضیحاتی در مورد طرح پالایشگاهی سیراف ارائه کرد.زنگنه گفت که در جریان توسعه ٢٧ فاز پارس‌جنوبی؛ حدود یک‌میلیون بشکه در روز تولید میعانات گازی داریم.
از این میزان، حدود ١٢٠ هزار بشکه خوراک پتروشیمی‌ها شده
و بقیه آن صادر می‌شود.
همچنین یک پالایشگاه ٣۶٠ هزار بشکه‌ای به نام «ستاره خلیج‌فارس» از این میعانات استفاده کرده
علاوه بر آن حدود ١٢٠ هزار بشکه هم برای پالایشگاه دوم شیراز در نظر گرفته شده است.
با این اوصاف حدود ۴٨٠هزار بشکه باقی می‌ماند.
اکنون باید ببینیم که تولید این ماده در سال‌های گذشته چقدر بوده است؟ ب
رای جواب به این سؤال، به نظر می‌آید بهترین مرجع، توسل به گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۲ است (سالی که دولت جدید قدرت را در دست گرفت).
آن‌طور که در گزارش تفریغ بودجه آمده؛ کل تولید میعانات گازی کشور در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۵۶ میلیون بشکه بوده است.
در این گزارش آمده در سال مزبور، حدود ۴۲ درصد حجم تولید؛ صادر شده و ۳۸ درصد نیز تحویل پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها شده است.
بنابراین مقدار صادرات میعانات گازی بالغ بر ۶۵ میلیون بشکه و میزان میعانات گازی تحویلی به پالایشگاه‌ها حدود ۱۸ میلیون بشکه و میزان تحویلی به پتروشیمی‌ها هم حدود ۴۲ میلیون بشکه بوده است.
این در حالی است که اکنون در عرض کمتر از دو سال، گویا میزان تولید این ماده بنا بر اظهارات وزیر نفت به مرز بالای ۳۶۰ میلیون بشکه رسیده است (یعنی حدود روزی یک‌میلیون بشکه).
از نظر دور نداریم که در برآوردهایی از این دست، معمولا سعی می‌شود از شاخص‌های دقیق‌تری استفاده شود. برای مثال تولید روزی یک‌میلیون بشکه، الزاما بدان معنا نیست که در طول سال، شاهد تولید مستمر به همین اندازه باشیم، بلکه معمولا نوسانات کاهشی حادث می‌شود.
اما در‌هرحال باید به این نکته توجه داشت تولید میعانات گازی در مدیریت جدید صنعت نفت، رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته است. در مورد میزان این رشد، باید منتظر آمارهای جامع‌تر و رسمی‌تری باشیم.