از مرحوم استاد جعفر شهری مجموعاً 11 جلد کتاب در حوزهی تهران قدیم دارم (یک مجموعهی شش جلدی و یک مجموعهی 5 جلدی).
ایشان در قسمتهای مختلف این کتابها (خصوصاً در مجموعهی شش جلدی تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم؛ زندگی کسبوکار) بارها هنگامی که به معرفی مشاغل پرداختهاند، اشاراتی هم داشتند که در زمان نوشتن کتاب (که سال 1378 منتشر شده) تعدادی از مشاغل موجود در تهران قدیم، دیگر منقرض شدهاند. با این همه مرحوم شهری به قول خودشان با کلنگ زدن به مغز و بیرون کشیدن مطالب و خاطرههای شصت-هفتاد سال قبل از آن، دست به تدوین این مجموعههای بینظیر زدند.
این مجلدات تهران قدیم واقعاً از آن کتابهایی است که هر تهرانی باید یک نسخه از آن را در کتابخانه داشته باشد و یا حداقل یک بار به طور کامل مطالعه کند.
بگذریم…
یکی از مشاغلی که ظاهراً امروزه از بین رفته و منقرض شده، «چلنگری» است.
چلنگری یعنی آهنگری سبک و محلی که در آن اشیاء سبکوزنی مانند میخطویله، میخ سرکج، نیمذرع بزازی، انبر و سیخ و سهپایهی آهنی، زنجیر و سیخانک، قلم، سنبه، منقل آهنی، چفتوریزه، تملیک، اسکنه، مقار، درفش، جوالدوز و امثال اینها میساختند.
چلنگرها معمولاً تنها و بدون شاگرد کار میکردند.
از جمله کارهای دیگر این چلنگران، ساختن انواع نعل بود
از نعلهای کوچک (مثل نعل الاغ یا نعلهای پاشنهی کفش و گیوه و میخهای مربوطه) و نعلهای سوراخدار میخخور تا نعلهای سهپایهی میخ سرخود . نعلهای بیسوراخ (که به کار جادو و خرافات میآمد)
هرچه در اینترنت جستوجو کردم تا عکسی از یکی از دکاکین این چلنگرها پیدا کنم، موفق نشدم.
==================
توضیحات:
تملیک= تسمهی آهنی مقاوم جای چفتدار یا کشویی؛ جهت پشت در حیاط بهجای کلون
با تشکر از قسمت چلنگری که شغلی است که تماما فراموش شد است
با تشکر صباح
[پاسخ]
سلام
ممنون از مطلب زیبای شما
من چند تا عکس از چلنگری دارم چطور به شما برسانم بر روی یک درب چوبی کار شده . درب را خودم ساختم اما برای تهیه فلز کاری های قدیمی که تا قبل از خواندن این مطلب نمی دانستم نامش چلنگر کاریست ، به چند آهنگر که که هنوز از ابزار قدیمی بهره میبردند سفارش دادم .
ارادتمندم فربد سایت جامع پیمانکاران
[پاسخ]
پویا نعمتاللهی پاسخ در تاريخ آذر 11ام, 1391 17:05:
با سلام و تشکر
لطفاً به آدرس ای.میل من ترسال بفرمایید:
pooya1352@gmail.com
ممنونم
[پاسخ]
باسلام وتشکرازمطالب ارزنده شما,فقط مطالب راباذکرمنبع گفته شودوچون پایان نامه من درمورد نمادشناسی کوبه های ایرانیست منابع مهم میباشد واگرکتاب درخصوص زمودگری یامقاله معتبروجود دارد معرفی کنیدبه این جانب درخصوص نقوش کوبه ها,غیرازمطالب مریم کیان کتاب ماه هنر باتشکر
[پاسخ]
پویا نعمتاللهی پاسخ در تاريخ اردیبهشت 17ام, 1392 18:58:
سلام
در اول مطلب هم گفتیم که این وجیزه از یکی از مجموعهی 6 جلدی مرحوم جعفر شهری انتخاب شده است.
[پاسخ]
باتشکر ازمطالب خوبتان ویادآوری این هنرفراموش شده
[پاسخ]
ئنتدذد
[پاسخ]
با سلام خدمت دوستان بنده به همراه پدر و برادرانم در رشته چلنگری به شکل حرفه ای به همراه قلم زنی بر بروی آهن به خصوص بر روی دق الباب یا همان کوبه فعالیت داریم .یزد . شماره تماس ۰۹۱۳۰۵۳۹۷۷۴ چلنگری عباسی
[پاسخ]
@علیرضا عباسی,
بسیار ممنونم جناب عباسی …. خسته نباشید …
[پاسخ]