یادداشت امروز من در روزنامهی جهان صنعت، به برگزاری نشست امسال کنگرهی جهانی انرژی در کانادا میپردازد و در اینجا هم میتوانید ببینید:
=============================
هر سه سال یک بار، کنگرهای به نام «کنگرهی جهانی انرژی» تشکیل میشود و طی آن کشورهای مختلف دنیا در خصوص مسائل و راهبردهای مقولهی انرژی بحث و تبادلنظر میکنند.
این کنگره امسال در اواخر شهریور در مونترآل کانادا برگزار شد و هیاتی از ایران به سرپرستی قائممقام محترم وزیر نیرو در آن حضور داشتند.
از جمله اهداف برپایی چنین کنگرهای میتوان به مواردی نظیر شناسایی راههای ایجاد ثبات پایدار در بازار انرژی جهان و همچنین چشمانداز استفاده از منابع جایگزین انرژی اشاره کرد.
در حقیقت دسترسی به انرژی پایدار در حال حاضر برای برخی ملل دنیا به شکل یک آرزو درآمده است. گو آنکه نوسانات بازار نفت و خصوصاً تاثیرپذیری آن از وقایع ژئوپولیتیک هم، هرلحظه بر دلهرهی فعالین جهانی نفت میافزاید.
این در حالیست که حتی بهکارگیری فناوریهای پیشرفته هم نتوانسته است بازارهای انرژی را از دام این تاثیرپذیری رها سازد. تاکید بر تکنولوژی به این خاطر مورد توجه قرار میگیرد که طبق نظر کارشناسان نمیبایستی یک تکنولوژی خاص را در این زمینه حائز کلیهی منافع و مبری از تمامی معایب دانست. در همین راستا مثلاً برای بازار نفت، علاوه بر اینکه فناوریهای این حوزهی انرژی عموماً در اختیار همهی کشورها قرار ندارد، ولی باز هم مشاهده میشود که انواع و اقسام فناوریها قادر نبوده از افزایش یا کاهش جدی قیمت نفت جلوگیری کند.
به طور کلی سیاست کلی همهی کشورها در حوزهی انرژی این است که به متنوعسازی منابع تامین انرژی خود اقدام کنند. از سوی دیگر کشورهای واردکنندهی انرژی همواره کوشیدهاند که انرژیهای تجدیدپذیر را بهعنوان تهدیدی برای منابع انرژی فسیلی مطرح کنند که تا کنون بهرغم چندین دهه از طرح اینگونه مسائل، ولی باز هم شاهد هستیم که سهم اینگونه منابع انرژی تجدیدپذیر در سبد مصرفی انرژی، هیچگاه روند قابلتوجهی نداشته است.
حتی در بخش انرژیهای فسیلی هم گاها بحث منابع انرژی نامتعارف مطرح میشود که البته با توجه به قیمت تمامشدهی سنگین تولید آنها، عموماً جنبههای کاربردی و اقتصادی پیدا نکردهاند.
در هر حال آنچه مسلم است اینکه تا کنون برنامه و الگوی جامع و کاملی با محوریت انرژی پایدار که مورد پذیرش همهی کشورها واقع شده باشد، وجود ندارد. البته در این رابطه تلاشهای زیادی صورت گرفته است ولی مشکل در اینحاست که این الگوها عمدتاً نمیتوانند در سطح کلان به مقولهی انرژی پایدار منجر گردد و یا حداقل موفقیت آن را در این خصوص تضمین کند. احتمالاً به همین خاطر است که هیچ نهادی تا کنون ادعای ارائهی چنین الگویی را نداشته است.
نکتهی مهم دیگر اینکه میبایستی به سهم سرمایهگذاریهای زیرساختی جهان در راستای نیل به انرژی پایدار هم عنایت ویژهای داشت. خصوصاً در شرایطی که همواره در روند صعودی افزایش تقاضا برای انرژی قرار گرفتهایم.
در بعضی موارد، دستیابی به انرژی پایدار مستلزم دخالت دولت است. مثلاً در کشور خودمان و در حوزهی انرژیهای تجدیدپذیر، نقش و دخالت دولت بسیار پررنگ است و چهبسا دولت خود را وارد فرآیند قیمتگذاری هم کرده است که شکل مطلوبی از دخالت تلقی میشود.
اما یکی از جنبههای مهم در بحث انرژی پایدار، همانا امنیت عرضهی انرژی است. در این خصوص کارشناسان به دو پدیده در سطح جهان تاکید دارند.
اول وجود یک سیستم عرضهی مطمئن و قابلاتکای الکتریسیته (برق)
و دوم هم ادغام سیستمهای منطقهای عرضهی انرژی.
بهنظر میرسد این دو راهکاری میتواند سطوح امنیتی را در حوزهی عرضهی انرژی ارتقا دهد.
در عین حال از سمت تقاضا هم شاهد هستیم که میزان تقاضا برای انواع انرژی در حال فزونی است.
یکی از اهداف همین کنگرهی جهانی انرژی آن است که «فقر انرژی» در کشورهای جهان و مخصوصاً کشورهای در حال توسعه و توسعهنیافته، تا حدودی برطرف شود.
طبق آمار، حدود یک و نیم میلیارد نفر از مردم دنیا در معرض عدم دسترسی پایدار به برق هستند.