از اواخر سال گذشته بود كه ما هم به جمع هواداران سریال” گمشدگان” یا همان lost پیوستیم. اما مثل همه معتقد بودم كه فلسفهای در پشا این سریال وجود دارد و البته یک چیزهایی هم بو برده بودم.
یکی دو هفتهی پیش خبری شنیدم که یکی از ایم مجلههای زرد (اسمش را یادم نمیآید)، ویژهنامهای در مورد این سریال منتشر کرده است. با هزار زحمت آن را تهیه کردم و بعد حالم گرفته شد. در آن ویژه نامه فقط داستان را به همراه برخی حواشی بهدردنخود منتشر کرده بودند. من شخصا فکر میکردم که حتما به تحلیل آن سریال پرداخته بودند که البته این طوری نبود.
بگذریم. دوست عزیزمان آقای بهنام قلی پور (موسس و مدیر کافه تیتر) در وبلاگش، تحلیل عمیقی از این سریال به عمل آورده که به نقل از همان وبلاگ ذکر میشود:
————————————————
گمانم بر این است که نوشتن از سریال پر راز و رمز «گمشده»، بسیار راحتتر از ایده، فیلمنامه و کارگردانیاش باشد.
برای من؛ سریال گمشده فارغ از همه همذات پنداریهایی که با «چارلی» و «ساویر» دارم و برای سرنوشتشان گریه کردم، مجموعهای هوشمندانه و زیرکانه است.
«گمشده»، تنها یک سرگرمی هیجانانگیز نیست، یک قصه پر راز و رمز شخصی هم نیست، بلکه تلاشیست برای زدودن از حقایقی پنهان در قرن 21؛ جنگ، خدا و صلح.
1- «گمشده»، دو مفهوم کنایی از گمگشتگی خوشبختی (فردی) و حقایق گمشده جنگهای قرن 21 را در خود جای داده است.
2- «جزیره». دو مفهوم کنایی از بهشت گمشده انسان و سرزمینهای افغانستان و عراق و محل تلاقی دو جریانی که خود را نماینده خداوند در زمین (بوش و بنلادن) برای سعادت بشری میدانند، است.
3- «جاکوب». موجودی ماوراء طبیعی که به چشم نمیآید و قدرت طبیعت را در اختیار دارد و با تکنولوژی میانهای ندارد. «جاکوب» کنایهای از خدا است.
4- «بنجامین لینیوس» معروف به «بن». برداشتی آزاد از نام اسامه بن لادن رهبر القاعده. بن در سریال «گمشده» از «جاکوب» دستور میگیرد. بن در عین حال جزیره (زمین) را از چنگ چارلی ویدمور خارج کرده است.
5- «چارلی ویدمور». دو مفهوم کنایی از شخصیتهای بوش پدر و پسر. ویدمور برای دستیابی به جزیره، جنگی علیه بن راه میاندازد، اما از این جنگ نتیجهای به دست نمیآورد. جنگ ویدمور و بن در سریال گمشده، بازسازی جنگ بوش پسر برضد بن لادن است.
6- «جک شپرد». نمادی از رهبری آمریکا در جهان. دلسوز، دوست داشتنی و مسئول. او جراح ستون فقرات است. ستون فقرات مهمترین بخش بدن انسان در حفاظت از سیستمهای عصبی است. جراح ستون فقرات کنایهای از مسئولیت خطیر آمریکا در حفاظت از مردم جهان است. روی بازوی جک شپرد یک خالکوبی به این معنا دیده میشود: «او در میان ماست، اما از ما نیست.» این همان اندیشهای است که مردمان افغانستان و عراق از نیروهای آمریکایی در خاکشان دارد. این خالکوبی همچنین سمبل آرایش پیادهنظام لبنان قدیم است.
شپرد یکی از نجاتیافتگان است، در انتهای سریال بن به او میگوید با رفتنش از جزیره اتفاقات ناگواری روی داده که او با تمام نجاتیافتگان باید به جزیره بازگردند.
در این صورت باید نتیجه گرفت که خروج سربازان آمریکایی از خاک افغانستان و عراق مترادف است با هرج و مرج.
7- جان لاک». مردی اهل تجربه و طبیعیتگرا. نام او برگرفته از نام جان لاک فیلسوف طبیعت گرای بریتانیایی است. جان لاک سمبل هیئت حاکمه بریتانیا در تحولات جهانی است. لاک تقریبا مستقل از جک شپرد عمل میکند، اما در نهایت به قول «بن» از جک شپرد دستور میگیرد. لاک (بریتانیا) در انتهای سریال برای اداره جزیره (افغانستان و عراق) میماند، اما بهخاطر اینکه جک (آمریکا) از آنجا خارج میشود، لاک به تنهائی نمیتواند جزیره را اداره و در نهایت خودکشی میکند.
8- «دزموند». کنایهای از نام دزموندو توتو اسقف اعظم سابق کیپ تاون و برنده جایزه صلح نوبل است. دزموند در سریال گمشده نقش ناجی و حافظ جان مردم و جهان را در اختیار دارد. دزموند هر 108 دقیقه باید کلیدی را فشار بدهد تا جزیره نابود نشود. در 22 سپتامبر او کلید را با تاخیر فشار میدهد که باعث سقوط هواپیما میشود. تاخیر در فشار دادن این کلید سمبلی از انتقاد از کم کاری فعالان صلح برای جلوگیری از بروز جنگ برضد عراق و افغانستان است.
9- «روسو». برگرفته از نام ژان ژاک روسو فیلسوف شهیر فرانسوی است. روسو در سریال گمشده زنی فرانسوی است که 16 سال در ا جزیره به تنهائی زندگی میکند و در برابر دیگرانی که تنها فرزندش را دزدیدهاند هیچ عکسالعملی از خود نشان نمیدهد. روسو در این سریال بهطور مشخص نماینده افکار عمومی اروپا و فرانسه در جهان است. روسو به دیگران که همان «بن» است نگاهی انتقادی دارد، اما حاضر نیست با آن وارد جنگ بشود. درست همان نگاهی که اروپا به جنگ، بنلادن و خدا دارد.
10- «سعید». افسر گارد ویژه در زمان حکومت صدام در عراق است. سعید شخصیتی باهوش، خشن و انتقامجوست. او در عین حال که نماینده افکار عمومی مردم خاورمیانه در این سریال است، نماینده گروهی از مردم افغانستان و عراق است که از جنگ ویدمور (بوش) برضد بن (بنلادن) آسیب دیدهاند و به همینخاطر است که در پایان سریال برای انتقام از ویدمور با بن حاضر به ائتلاف میشود.
11- «جین و سان». سمبل مردم آسیا در تحولات جهانی هستند. زن و شوهری که رابطهای متزلزل دارند. آنها در این سریال ابتدا به تمام اتفاقاتی که روی میدهد بیتفاوت هستند، اما به مرور حوادثی که در جزیره رخ میدهد پای آنها را به حوادثی دیگر باز میکند. «جین و سان» سمبل آسیایی هستند که در قبال جنگ میان بوش و بن لادن بیتفاوت میمانند اما در نهایت مجبور میشوند برای حفظ جان خود در جنگی که نسبت به آن بیتفاوت بودهاند و حالا دامن آنها را فراگرفته، مبارزه کنند.
12- شخصیتهای دیگر این سریال که نقشی فرعی و مکمل در بازسازی جهان واقعی داشتهاند، میتوان به ساویر (سمبل مردان جهان)، کیت (سمبل زنان جهان)، کلیر (سمبل مادران جهان)، مایکل (سمبل پدران جهان)، هوگو (سمبل ثروتمندان سادهدل) چارلی( سمبل هنرمندان) اشاره کرد.
13- بهخاطر اهمیت اعداد در این سریال و بهخاطر اهمیت عدد 1+12 در فرهنگ بعضی از ما ایرانیان، جمعبندی آخر از این سریال در بند 13 صورت میگیرد.
سریال «گمشده» روایتی مرموز و هوشمندانه از جنگ، صلح، بوش، بنلادن و قربانیانی است که حقیقت آن برای مردمان جهان «گم» شده است.
پ.ن: در ضمن 13 برای من تنها یک عدد است. شماره پلاک کافهتیتر هم 13 است.